Engin Hepileri: Gördüklerimizin ve duyduklarımızın doğru olduğuna nasıl inanalım?
Dönemin yeni ve dikkat çeken oyunlarından biri de “Kim Bu Ben”. Senaryosunu Rose Leilani’nin yazdığı, yönetmenliğini Engin Hepileri’nin yaptığı, başrollerini Beyza Şekerci, Onur Ünsal ve Neslihan Arslan’ın paylaştığı “Kim Bu Ben” alkışlarla yoluna devam ediyor.
Bu vesileyle Engin Hepileri ile oyunu konuştuk.
“Kimim Bu Ben” oyunu nasıl ortaya çıktı? Böyle bir oyunu sahnelemeye nasıl karar verdiniz?
Kraliyet Mahkemesi ilk olarak İngiltere’de sahnelemeye karar verdiğinde metni okuma şansım oldu. Uzun zamandır aklımızdaki soruları ortaya koyan çağdaş, yenilikçi bir metinle karşılaşınca hiç beklemeden çalışmaya başladık.
Engin HepileriBeyza Şekerci, Onur Ünsal ve Neslihan Arslan büyük eleştiriler ve büyük alkışlarla yollarına devam ediyor. Bu oyuncular nasıl ortaya çıktı?
Onur ile 20 yıllık yakın bir dostluğumuz var. Geçen dönem sahneye koyduğumuz “Anne” oyununu da yönetti. Hatta Kemal Aydoğan vesilesiyle yazdığı metin tiyatromuza onur kazandırmıştır. Bu sene “Kim Bu Ben” oyunuyla karşılaşınca hemen Onur’a verdim. Heyecanı beni de çok etkiledi ve birlikte çalışmaya başladık. Beyza ile uzun zamandır birlikte bir tiyatro oyunu yapma arzumuz vardı. Doğruluk, zaman ve doğru metin de bizim için değerliydi. Yazı ve karakter de Beyza’yı heyecanlandırdı. Aslında, güçlü metnimiz herkes üzerinde aynı etkiye sahiptir. Ve nihayet uzun bir cast ve değerlendirmeden sonra Neslihan ile buluştuk. Neyse ki kısa sürede böyle bir rol için çok çalıştı ve ortaya bu süper üçlü çıktı.
Oyun aynı zamanda sesi, ışığı ve süslemeleri ile de dikkat çekiyor. Kesik bir ekran, sert ışıklar, yüksek sesli müzik… Bu tür bir estetiği seçmenizin nedeni neydi?
Çarpıcı bir metin. Telaffuzu ve söyleyiş şekli de çarpıcı olmalıydı. En başından beri beni heyecanlandıran her cümlenin seyircide aynı etkiyi uyandırmasına çalıştım. Yanlış ile gerçek arasındaki çizgide, “Gördüklerimizin ve duyduklarımızın doğru olduğuna nasıl inanabiliriz?” sorusundan bizi içine çeken dekor fikri çıktı. Ve Cem Yılmazer’in oyunun kanını veren ışıkları birebir efektle oyuna bir katman kattı. Üstelik Kenan Doğulu gibi Türkiye’nin en değerli müzisyenlerinden biri daha provaların başında bize oyunun tınısını verdi. Neredeyse oyun, hem oyuncular hem de benim için nasıl bir atmosfer istediği ve bu pahalı yaratıcıların etkili seçimleri yolunu belirledi ve bence hak ettiği yere geldi. Ve kendimi şanslı hissediyorum.
Bir de doğal olan bir anlatıcı var. Anlatıcının varlığı seyirciyi her zaman canlı ve yabancılaşmış tutar. Bu konuda ne söylemek istersiniz?
Yazarın tercihi. Senaristi hiç düşünmedim. Oyuna gelenler Neslihan’ın rolünü görünce oyunun büyük sürprizini anlayacaklar. Sahnelenen her teatral metin, bir zaman diliminde inşa edilmiş bir dizi harekettir. Bir karakter inşa ediyorsak onu eylemleriyle anlatarak değil yaşayarak bütünleştiririz. Bu seyirci için de geçerli. Gerçekle gerçeklik arasında gidip gelirler ki bu en çok istediğimiz sonuçlardan biridir.
Oyunda günümüz dünyasının pek çok sorunu bir çift aracılığıyla dile getiriliyor; Kapitalizm, ekoloji, gözetleme toplumu vs. Bu konudaki görüşünüzü öğrenebilir miyiz?
Oyun büyük bir sistem eleştirisinden bahsediyor. Neoliberalizm bize ne yaptı ve ne kadar safça görünüyor. Hepimizin sahip olduğu telefonların yakında nasıl bir felakete sürükleyeceğinden bahsediyor. Karakterlerimiz kendi hayatları ve seçimleri ile ilgili kararlar alıyor ve bizi de arkalarına sürüklüyorlar. Bu sistemin artık insanlığı ve daha temelde insani duyguları hedef aldığı kesindir. Sadece konuşup yazdıklarınızı değil, isteklerinizi, merak alanlarınızı ve nihayetinde salgıladığınız dopamini de hedefleyen bir sistemden bahsediyoruz. Gezegeni, geleceğimizi ve çocuklarımızı düşünmeden tek amacı bize bir şeyler satmak olan bir sistemin çarkları önünde uyanma vaktinin geldiğini de söylüyor.
‘OYUNUN DIŞINDA KALABİLİR MİYİZ YOKSA OYUN ŞİMDİ DÜZENLENMELİ Mİ?’
Kapitalizm tüm dehşetine rağmen sağlıklı ve kusursuz bir şekilde işliyor, başka bir yerde söyleniyor. Yani bu sistem için gelir eşitsizliği ve mutlak kâr için her şeyi feda etmek çok normal. Kahraman ayrıca sistemin revize edilemeyeceğini ancak yıkılabileceğini söylüyor. Bu açıdan bakıldığında gülen kapitalizmin saçmalık olduğunu söyleyebilir miyiz?
Bilmiyorum, belki sana söylesek iyi olur. Geleceği düşünmeden, dünyadaki bütün güç kaynaklarını sömürmeden üretmeye, tüketmeye ve hatta israf etmeye devam ettiğimiz sürece bunun bir modülü olacağız. Ama şimdi asıl soru şu: Bu oyunun dışında kalabilir miyiz, yoksa oyun en baştan yeniden mi kurulmalı? Sürdürülebilir bir dünyada daha sağlıklı, geleceğe umutla baktığımız bir yaşam mümkün diyebilir miyiz?
Piscator, “Tiyatro herhangi bir kahramanın trajedisi değil, bir dönemin siyasi belgeselidir” diyor. Buradan hareketle bir politik oyun olan “Kim Bu Ben” hakkında neler söylemek istersiniz?
“Kim Bu Ben” fikri olan, gördüğü şey için çabalayan ve bir an önce değişmesi gereken bir metindir. Elbette siyasi bir duruşu olacak. Artık neredeyse tüm dünyanın paylaştığı bu düzene bir dur demek için yazılmış, küreselleşmenin köşesinde yaşayan dünyanın yok oluşuna tepki gösteren güçlü ve cesur bir metni sahnede sunabildiğim için şanslıyım. iklim krizi. Bana büyük zevk veren bir metnimiz var.
Son zamanlarda ne yapıyorsun? Yeni çalışmalarınız nelerdir?
Aklımda yeni bir oyun var, onun ön çalışmalarını sürdürüyorum. Ayrıca bildiğiniz gibi Studio.iN’imiz de var. Burayı prova yaptığımız, atölye çalışmalarının yapıldığı ortak bir sanat alanı olarak değerlendiriyoruz. Theatre.IN artık tüm çalışmalarını Studio.iN’de gerçekleştiriyor. Daha kapsamlı bir alan arayışımız 3 oyun ve 15’in üzerinde workshop ile devam ediyor.
Ayrıca “Bir Prestij Meselesi” adıyla başrolünü oynadığım bir sinema da yakında vizyona girecek. Daha erken girmişti ama sarsıntı nedeniyle gecikmişti. Haziran ayı itibariyle sinemalarda izleyebileceğiz.
Ve “Anne” oyunumuzun bu dönemin sonuna kadar ve hatta bundan sonraki dönemde de sahnelenmeye devam etmesi olağandır.
